Zależność pomiędzy poziomem D-dimerów a częstością występowania zatorowości płucnej – analiza retrospektywna 411 przypadków

Klaudia Karecka, Aneta Wojtasik: Zależność pomiędzy poziomem D-dimerów a częstością występowania zatorowości płucnej – analiza retrospektywna 411 przypadków, Inżynier i Fizyk Medyczny, 14, 2025, 519-524.

Streszczenie

Wprowadzenie. Zatorowość płucna (ZP) to choroba bezpośrednio zagrażająca życiu, w której dochodzi do niedrożności tętnicy płucnej (lub jej rozgałęzień) w wyniku zwężenia lub jej zamknięcia. W konsekwencji następuje poważna dysfunkcja płuc, a nawet martwica tego organu. ZP jest najczęściej spowodowana przemieszczeniem się do krążenia płucnego skrzeplin powstałych w żyłach głębokich kończyn dolnych. W przypadku podejrzenia ZP wykonuje się oznaczenie stężenia D-dimerów we krwi. D-dimery to fragmenty białka, które w surowicy krwi pojawiają się w czasie rozpuszczania skrzepu (dokładnie fibryny). Stężenie D-dimerów jest prawidłowe, jeśli jest mniejsze niż 500 ng/ml.

Cel. Celem pracy była analiza c zęstości w ystępowania ZP w zależności od poziomu stężenia D-dimerów we krwi pacjentów.

Materiał i metody. Grupę badanych stanowiło 411 pacjentów w wieku od 10 do 99 (średnia wieku dla grupy 65,91, średnia wieku dla kobiet 65,64 i mężczyzn 66,16) lat, u których podejrzewano ZP. U pacjentów tych w ykonano badanie D -dimerów i angioTK (tomografię komputerową) tętnic płucnych. Metoda: dokonano retrospektywnej analizy wyników poziomu D-dimerów oraz badań angio-TK tętnic płucnych wykonanych 64-rzędowym aparatem Discovery 750 HD firmy GE. Na podstawie wyników badaną grupę podzielono na dwie podgrupy: pacjenci ze stwierdzoną ZP oraz pacjenci, u których wykluczono ZP. Analizowano wyniki D-dimerów w obu grupach oraz dokonano porównania.

Metody statystyczne. Wykorzystano program Statistica 13.3, statystyki opisowe, test Manna-Whitneya, Korelacje Spearmana; poziom istotności p < 0,05. Wyniki. Zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn stwierdza się silną istotną statystycznie zależność – wyższy poziom D-dimerów w grupie ze stwierdzoną ZP. Kobiety z grupy ze stwierdzoną zatorowością miały istotnie statystycznie wyższy wiek w stosunku do kobiet z grupy bez zatorowości. Dla mężczyzn stwierdzono jedynie taką tendencję. W badanym materiale ZP potwierdzono w 21,3% u kobiet i w 25,6% u mężczyzn. Wnioski. Podwyższone stężenie D-dimerów wykazuje silny związek z obecnością zatorowości płucnej u obu płci. Wśród kobiet z potwierdzoną zatorowością wiek był dodatkowym istotnym czynnikiem.

Słowa kluczowe: zatorowość płucna, D-dimery, diagnostyka, czynniki ryzyka, tomografia komputerowa, angio TK tętnic płucnych